1883 ılının sonlarına doğru Padişah II. Abdülhamid, Osmanlı ile İtalya arasında devam eden iyi ilişkilerin bir nişanesi olarak, İtalya Kralı I. Umberto’ya İmtiyaz madalyası hediye etmeye karar verir. Bu madalyanın bir mektup ve berat ile birlikte Roma’da İtalya Kralı I. Umberto’ya bizzat takdim edilmesi uygun görülür. Konu hakkında hızlıca İtalya’nın İstanbul’daki elçiliği bilgilendirilir ve gereken ayarlamalar yapılır.
Gazi Ahmed Muhtar Paşa
II. Abdülhamid’in hediyesi olan madalyayı İtalya’ya götürmek ve bizzat I. Umberto’ya takdim etme görevi, 8 Aralık 1883 tarihinde Teftiş-i Askeri Komisyonu üyelerinden Ferik Rıza Paşa’ya verilir. Fakat kısa süre sonra (29 Aralık 1883) bu göreve, daha önce Üçüncü Ordu Müfettişliği yapan ve ileride (1912) Sadrazamlık görevine kadar yükselecek olan Teftiş-i Askeri Komisyonu Reisi Gazi Ahmed Muhtar Paşa atanır.
Gazi Ahmed Muhtar Paşa’nın görevi sadece nişanı teslim etmek ve iki devlet arasındaki iyi ilişkilere dair ifadeleri dile getirmekten ibarettir. Kendisine politika konularında görüş açıklamaması talimatı verilir. Ayrıca o sırada Roma’da bulunan eski Mısır valisi İsmail Paşa ile görüşme yapmaması da tenbih edilir.
Gazi Ahmed Muhtar Paşa, Brindisi’ye giden bir posta vapuruyla 2 Ocak 1884 tarihinde İstanbul’dan ayrılır. Brindisi’de karaya çıkan Gazi Ahmed Muhtar Paşa 7 Ocak’ta Roma’ya ulaşır. İtalya Kralı I. Umberto, kendisini 10 Ocak 1884 günü öğleden sonra kabul eder. Kabul sırasında Gazi Ahmed Muhtar Paşa gönderilen nameyi, İmtiyaz madalyasını ve madalya beratını İtalya Kralı’na takdim eder. Bu sırada Muhtar Paşa için olağanüstü elçilere yapılan tören ve protokol uygulanır. Paşa aynı gün İtalya Kraliçesi Margherita tarafından da kabul edilir.
Gazi Ahmed Muhtar Paşa, İtalya Kralı ile görüştükten sonra 18 Ocak 1884 tarihine kadar Roma’da kalır. Bu süreçte Roma’daki Osmanlı elçiliğinde bir ziyafet verir. Aynı süreçte İtalya Kralı I. Umberto, Paşa’yı Santi Maurizio e Lazzaro madalyası ile ödüllendirir.
18 Ocak’ta Roma’dan ayrılan Gazi Ahmed Muhtar Paşa, birkaç gün Napoli’de kaldıktan sonra 24 Ocak 1884 tarihinde Brindisi’den vapura binerek İtalya’dan ayrılır. Muhtar Paşa, 28 Ocak günü İstanbul’a ulaşır ve ertesi gün İtalya ziyareti ile ilgili kaleme aldığı raporunu Padişah II. Abdülhamid’e takdim eder.
Gazi Ahmed Muhtar Paşa’nın 1884 yılının ilk ayında gerçekleştirdiği İtalya ziyareti hakkında Osmanlı Arşivi’nde çok sayıda belge bulunmaktadır. Aşağıda, bu belgelerden dört adedi paylaşılmıştır. Belgeler 1883 ve 1884 yıllarına ait olup orijinalleri Osmanlı Arşivi’nde bulunmaktadır.
İtalya Kralı’na (I. Umberto) hediye edilen İmtiyaz nişanını götürmek ve teslim etmekle daha önce görevlendirilmiş olan Teftiş-i Askeri Komisyonu üyelerinden Ferik Rıza Paşa’nın yerine bu görevin Teftiş-i Askeri Komisyonu Reisi Gazi Ahmed Muhtar Paşa’ya verildiği hakkında, Padişah adına Mabeyn Başkitabeti’nden Sadaret’e gönderilen yazı.
(29 Aralık 1883)
Gazi Ahmed Muhtar Paşa’nın bugün Roma’ya ulaştığı hakkında, Osmanlı’nın Roma elçisi Stefanaki Musurus Bey’den Mabeyn Başkatibi Ali Rıza Mümtaz Paşa’ya çekilen Fransızca telgraf.
(7 Ocak 1884)
Gazi Ahmed Muhtar Paşa’nın gönderilen İmtiyaz nişanını İtalya Kralı’na (I. Umberto) bugün öğleden sonra resmi olarak takdim ettiği ve kendisinin daha sonra Kraliçe (Margherita) tarafından da kabul edildiği hakkında, Osmanlı’nın Roma elçiliğinden Hariciye Nezareti’ne çekilen telgrafın tercümesi.
(10 Ocak 1884)
Hediye edilen İmtiyaz nişanı ile beratının Gazi Ahmed Muhtar Paşa tarafından kendisine teslim edildiği, bu hediyeden dolayı çok teşekkür ettiği ve bu vesile ile hürmetlerini bildirdiği hakkında, İtalya Kralı I. Umberto’dan Osmanlı Padişahı II. Abdülhamid’e gönderilen İtalyanca mektup.
(20 Ocak 1884)
