ARAŞTIRMA
Osmanlı İçin Can Veren İtalyanlar: Kırım Savaşı’nın Sardinyalı Askerleri
1853’te Rusya’nın saldırısıyla başlayan Osmanlı-Rus Savaşı, kısa bir süre sonra genel bir Avrupa savaşına dönüşür. Rusya’nın Osmanlı Devleti üzerindeki aşırı taleplerini silah zoruyla elde etme emellerine büyük Avrupa devletlerinin şiddetle karşı çıkmaları üzerine 1854 yılında kendiliğinden bir Avrupa ittifakı oluşur. Rusya’ya karşı Osmanlı’yı destekleyen bu ittifakta İngiltere ve Fransa başı çeker.
Çernaya Savaşı’nda (1855) Sardinya-Piyemonte askerlerinin taarruzu
Kısa sürede cepheye ulaşan İngiliz ve Fransız birlikleri, Osmanlı kuvvetleriyle birlikte karşı saldırıya geçerek 1854 yılında Rus kuvvetlerini Tuna Nehri çevresindeki Osmanlı topraklarından çıkarmayı başarırlar. Ancak Rusya’nın ateşkese yanaşmaması müttefik harekatın Rusya topraklarına ve Kırım Yarımadası’na doğru kaymasına neden olur.
Sardinya-Piyemonte birlikleri komutanı General Alfonso La Marmora (1804-1878)
Bu aşamada Osmanlı yanlısı ve Rusya karşıtı ittifaka, Kuzey İtalya’nın bir kısmına egemen olan küçük Sardinya-Piyemonte Krallığı da dahil olur. Bu yıllarda “Birleşik İtalya” idealinin önderliğini yapan ve bu ideal için Avusturya İmparatorluğu ile mücadele eden Sardinya-Piyemonte Kralı II. Vittorio Emanuele ile onun idealist Başbakanı Camillo Benso (Kont Cavour), bu savaşa dahil olmaya karar verir. Böylece Avusturya’ya karşı aradığı uluslar arası desteği sağlamak isteyen Sardinya-Piyemonte Krallığı, 1855 yılında Rusya karşıtı ve Osmanlı yanlısı Avrupa ittifakına dahil olur.
İstanbul’daki İtalyan askerlerine ait mezarlar (Pangaltı Mezarlığı)
Kısa sürede 18 bin kişilik Sardinya-Piyemonte askeri İstanbul’a ve oradan da Kırım’daki cephelere gönderilir. Bu birliklere, gelecekte İtalya Başbakanı olacak olan General Alfonso La Marmora komuta etmektedir. Sardinya-Piyemonte birlikleri Çernaya Savaşı (16 Ağustos 1855) ve Sivastopol Kuşatması’nda (Eylül 1855) müttefik kuvvetlerle birlikte Rus ordusuyla çarpışırlar. Rusya’nın ateşkes istemesiyle 14 Mart 1856’da çarpışmalar sona erer ve Sardinya-Piyemonte kuvvetleri sonraki Nisan, Mayıs ve Haziran aylarında ülkelerine döner.
Kırım Savaşı’nda ölen İtalyan askerler için 1883 yılında yaptırılan anıt (Pangaltı Mezarlığı)
Kırım Savaşı’nda yaklaşık bir süreyle iştirak ettikleri çarpışmalarda Sardinya-Piyemonte Krallığı birlikleri toplam 4545 kayıp verir. Ancak bu kayıpların sadece küçük bir kısmı çarpışmalar sırasında hayatını kaybetmiştir. Kayıpların büyük çoğunluğu, Kırım Savaşı’na katılan tüm ordularda olduğu gibi salgın hastalıklar yüzünden olmuştur.
Kırım Savaşı sırasında hayatını kaybeden Sardinya-Piyemonte askerlerinin büyük bir kısmı, İstanbul’daki Pangaltı Katolik Mezarlığı’na defnedilmiştir. İtalyan askerleri, bu mezarlıkta savaşta birlikte çarpıştıkları müttefik Fransız askerleriyle birlikte yanyana yatmaktadır. Kırım Savaşı’nda hayatını kaybeden İtalyan askerler için 1883 yılında bu mezarlıkta bir anıt da inşa edilmiştir.
